Artifort: enclosed in cabinet

In het jaar 1990 bestond het Maastrichtse Artifort 100 jaar. Om dat te vieren vroegen ze architect en ontwerper Borek Sipek concept te maken. Simon de Boer kende Borek Sipek omdat ze bij elkaar om de hoek woonden, in de Jordaan hadden beide een ontwerp-studio.

Sipek kwam met een idee dat gebaseerd was op het boek 'Murphy' van Samuel Beckett, uit 1938. Voor de hoofdpersoon uit het boek ontwierp Sipek een huis. Maar het huis was niet meer dan een lange hoge gang met deuren en trappen die nergens toe leidde. Het huis leek binnenstebuiten gekeerd, met vloeren die golvend eindigen waar een kamer had kunnen zijn. Romanfiguur Murphy leeft tussen werkelijkheid en fantasie. Dat maakt dat hij leunend op een brug droomt dat hij op een schommelstoel vastgebonden is - of was het andersom? Sipek vroeg een groep internationale ontwerpers om meubels voor het 'huis' te bedenken, gebaseerd op de fantastische Murphy die een eigenaardige relatie bleek te hebben met meubelobjecten. Droom, werkelijkheid, fantasie en praktisch nut, alles zou vredig samen komen en een nieuw soort meubel-poëzie in het leven roepen.

Simon de Boer ontwierp een gestoffeerde kast - Artifort was immers bekend om hun gestoffeerde zitmeubelen - met zes lades en een deur waarachter planken. De titel van de kast is Ingesloten Kabinet/Enclosed in cabinet want zes kasten samen vormen precies een cirkel, een gesloten cirkel, waardoor de functie van de kasten als het ware buitenspel wordt gezet of er nog slechts een gesloten binnenwereld overblijft zonder in- of uitgang. Dat zou romanfiguur Murphy vast bevallen blijkens dit tekstfragment, waarin Murphy voor het eerst in zijn leven kennis maak met een isoleercel:

 

'De gecapitonneerde cellen overtroffen verre alles wat hij zich ooit had kunnen voorstellen op het gebied van een paradijselijk interieur. De drie lichtelijk concave dimensies waren zo voortreffelijk geproportioneerd, dat het ontbreken van een vierde nauwelijks te bespeuren viel, het zachte lichtgevende oestergrijs van de pneumatische capitonnering, die iedere vierkante centimeter van het plafond, de muren, de vloer en de deuren bedekte, verleende een schijn van waarschijnlijkheid aan de waarheid dat men er een gevangene van lucht was. Binnen de beperkte grenzen van de huiselijke architectuur was het hem nooit gelukt een voortreffelijke voorstelling te maken van dat wat hij onvermoeibaar de kleine wereld bleef noemen.'  

Samuel Beckett, uit de roman 'Murphy'

Het Artifort-project Murphy's Mental Room werd gepresenteerd op de meubelbeurs in Milaan. Om zijn vliegticket te financieren benaderde Simon de Boer het blad Design, waarvoor hij een reportage schreef over de meubelbeurs. De tentoonstelling was in een aangepaste vorm ook nog in Nederland te zien, in Den Haag, bij de woonwinkel van Bas van Pelt. Simon de Boer opende deze tentoonstelling door een stuk voor te lezen dat hij schreef over het project, zittend op een meubel van Pucci de Rossi. Zijn kast was daar ook te zien.

Ingesloten Kabinet/ Enclosed in Cabinet. Dit zijn schaalmodellen die Simon de Boer maakte. De foto's zijn van Maarten Corbijn.

De Enclosed in cabinet/Ingesloten kabinet is een schakelbare kast (vergelijk de boekenkasten van Aragon). De grondvorm is een rechthoek, de bovenkant is een cirkelfragment. De zijwanden vormen zich daar tussen waardoor deze getordeerd zijn.

Boven: schetsen voor het ingesloten kabinet. Links: een folder van Artifort voor het project, elke ontwerper kreeg een geel inlegvel.

Onder: poster A0 voor het project dat op de meubelbeurs in Milaan werd gepresenteerd, met het ontwerp voor het huis voor Murhy dat Borek Sipek ontwierp.

Simon de Boer leest voor en opent zo de Artifort-tentoonstelling Murphy's Mental Room in Den Haag bij Bas van Pelt op 16 november 1991. Hij zit daarbij op een meubel van Pucci de Rossi die ooit een lid van de Milanese studio Alchimia was, een groep radicaal linkse ontwerpers die Simon de Boer inspireerde.

Simon de Boer bood zich aan als journalist en schreef een artikel over de Meubelbeurs in Milaan in 1990 voor het woontijdschrift Design. Van het honorarium kon hij een vliegticket kopen en naar Milaan vliegen om zo zijn eigen werk te kunnen zien op de Artifort-tentoonstelling Murphy's Mental Room. Op de linker pagina hierboven -op de foto links boven vooraan links - staat de dummy die Artifort naar het ontwerp van Simon de Boer maakte, in een gele stof.

Veel enthousiasme over het project rond Murphy waarvoor Simon de Boer een vervolg-uitnodiging ontving. Echter, een kleine anderhalf jaar later was er nog niets tot stand gekomen zo blijkt uit deze correspondentie. Ook nu weer is het de economie die roet in het eten gooit. De 'samenwerking' komt op een dood spoor.